Witamina D3 (cholekalcyferol)

Witamina D3, znana również jako witamina słońca albo cholekalcyferol, to organiczny związek chemiczny, który jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest to jedna z niewielu witamin, które nasz organizm może syntetyzować samodzielnie - przy udziale słońca, czyli dokładniej promieniowania UVB. Wit D3 pełni wiele ważnych funkcji, takich jak wspomaganie prawidłowego rozwoju kości także regulacja układu odpornościowego.

witamina D3 - na co pomaga?

Jako jeden z najważniejszych składników odżywczych, witamina D3 bierze udział w wielu procesach zachodzących w naszym ciele. Pomaga utrzymać właściwe stężenie wapnia i fosforu we krwi, zapobiegając w ten sposób chorobom kości, takim jak osteoporoza. Poza tym, ma wpływ na funkcjonowanie mięśni, w tym serca oraz wpływa na regulację ciśnienia krwi. Może mieć również pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne, poprawiając nastrój i redukując objawy depresji.

Pod określeniem „witamina D” kryje się grupa związków organicznych. Istnieją dwie główne formy witaminy D: witamina D2 (ergokalcyferol) i witamina D3 (cholekalcyferol). Z kolei witamina D1 to z naukowego punktu widzenia mieszanina związków molekularnych, nazywana witaminą umownie. Związek ten występuje najliczniej w tranie ryb.

Witamina D3 – gdzie występuje?

Źródła witamin D3 to przede wszystkim promienie słoneczne, które stymulują syntezę witaminy D3 w skórze. Przy sprzyjających warunkach, organizm jest w stanie pozyskać 100% zapotrzebowania na ten składnik.

Zimą, gdy ilość naturalnego światła słonecznego jest ograniczona, trudniej jest utrzymać prawidłowy poziom witaminy D3. Gdy słońca jest zbyt mało, konieczne staje się dostarczanie jej wraz z dietą. Witamina d3 dla dzieci jest bardzo ważnym elementem zbilansowanej diety.

Witamina ta występuje w niektórych pokarmach, takich jak ryby (łosoś, tuńczyk), jaja, mleko i produkty mleczne, a także wzbogacane w nią są produkty spożywcze.

Z takich składników można skomponować smaczne posiłki, które sprawdzą się szczególnie w chłodnych porach roku. Bogaty w witaminę D3 łosoś może być podany w postaci pieczonej z sałatką z zielonych warzyw. Na śniadanie niezastąpiony będzie twaróg, mleko i jajka – taka kompozycja składników pozwala dostarczyć sporą dawkę tego ważnego składnika.

Co jeszcze można zrobić, aby zadbać o poziom witaminy D3 w organizmie? Warto korzystać ze słońca w nawet pochmurne dni – promieniowanie UV docierające przez chmury pozwala choć w części pomóc w syntezie witaminy D3. Można również stosować lampy do fototerapii, emitujące promieniowanie UV.

Niedobór witaminy D3 może być groźny dla zdrowia

Niedobór wit D może prowadzić do wielu skutków zdrowotnych, w tym osłabienia kości, zwiększonego ryzyka złamań i chorób sercowo-naczyniowych, a także do zaburzeń funkcjonowania układu odpornościowego. Objawami niedoboru witaminy D3 mogą być zmęczenie, zmniejszenie siły mięśni, bóle kości i mięśni, a także problemy ze skórą.

Zalecana dzienne zapotrzebowanie na witaminę D3 zależy od wieku, płci i stylu życia. Dla dorosłych wynosi ona około 800-1000 IU dziennie, z kolei witamina D dla dziecka powinna być dostarczana w dawce 400-600 IU dziennie.

Największe dawki witamin d3 4000 IU zalecane są w przypadku osób starszych. Wraz z wiekiem organizm ludzki traci zdolność do wytwarzania witaminy D3 z promieniowania słonecznego, dlatego osoby starsze są bardziej narażone na niedobór tej witaminy.

Suplementacja witaminy D3 w przypadku dzieci powyżej pierwszego roku życia nie jest konieczna, jeżeli maluchy spędzają na słońcu co najmniej 15 minut dziennie – wówczas niedobory wit D3 są raczej mało prawdopodobne. Jednak podawanie preparatów witaminowych może być kontynuowane niezależnie od ekspozycji na słońce.

Pierwsze objawy zbyt niskiego poziomu cholekalcyferolu to poczucie nadmiernego zmęczenia i osłabienia. Stan ten może przypominać lekkie przeziębienie, ale w przeciwieństwie do sezonowej infekcji nie przemija samoistnie po kilku dniach.

Poważniejsze niedobory wit D mogą prowadzić do groźnych dla zdrowia powikłań – w tym znacznej utraty masy mięśniowej czy zwiększone ryzyko infekcji.

Z medycznego punktu widzenia, trwały niedobór witaminy D3 w organizmie może być przyczyną:

• Osteoporozy - witamina D3 jest ważna dla zdrowia kości, a jej długotrwały niedobór może prowadzić m.in. do zwiększonej łamliwości kości.
• Chorób serca - Niedobór witaminy D3 prowadzi do takich schorzeń jak np. choroba niedokrwienna serca, zawał lub udar.
• Cukrzyca typu 2 - Niektóre badania sugerują, że niedobór witaminy D3 może zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2.
• Zwiększone ryzyko infekcji - Witamina D3 jest ważna dla układu odpornościowego, a jej długotrwały niedobór może prowadzić do zwiększonego ryzyka infekcji.
• Zwiększone ryzyko chorób autoimmunologicznych – niedobór witaminy D3 to większe ryzyko rozwoju chorób autoimmunologicznych, takich jak toczeń, czy choroba Hashimoto.

Jaka dawka witaminy D3 będzie za duża?

Suplementacja witamin postrzegana jest zwykle jako działanie pożądane i pożyteczne. Warto jednak pamiętać, że dawkowanie witamin „na oko” nie jest bez wpływu na nasze zdrowie. Zarówno niedobór jak i nadmiar wartościowych składników jest niepożądany. Poziom witaminy d3 nie powinien ulegać dużym wahaniom, jeśli chcemy cieszyć się zdrowiem przez długi czas.

Dawkowanie zawsze powinno być ustalone przez lekarza lub specjalistę w oparciu o indywidualne potrzeby pacjenta i stężenie witaminy D w jego organizmie. Przyjmowanie zbyt dużej dawki - witamina D3 dawka uderzeniowa - może prowadzić do hiperkalcemii, czyli zbyt wysokiego poziomu wapnia we krwi, co może powodować problemy z nerkami, sercem i kośćmi.

Objawy przedawkowania witaminy D mogą obejmować nudności, wymioty, bóle brzucha i bóle głowy. Przedawkowanie witaminy D3 jest stosunkowo rzadkie, ale może wystąpić przy nadmiernym spożyciu suplementów diety zawierających dużą dawkę tej witaminy lub w przypadku przedłużającej się ekspozycji na słońce. Jakie są normy witaminy D3? Zwykle, zgodnie z rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), optymalny poziom witaminy D3 w osoczu krwi powinien wynosić co najmniej 30 ng/ml (75 nmol/l).

Kiedy warto sięgnąć po suplementy? Suplementacja wit D dla dzieci może być korzystna, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, gdy nasłonecznienie jest ograniczone a my mało przebywamy na świeżym powietrzu. Witaminę D3 można suplementować w postaci kapsułek, tabletek lub kropli. W przypadku suplementów ważne jest, aby wybierać produkty klasyfikowane jako leki – wtedy mamy pewność, że preparat zawiera deklarowaną ilość substancji czynnej.

Czytaj więcej:

• Czy istnieje witamina D1? Baza wiedzy na temat Wit D1
• Co to jest witamina E? - źródło, skutki niedoboru i nadmiaru
• Witamina K1 - Co to jest, źródło, skutki niedoboru i nadmiaru
• Co to jest witamina K2? - źródło, skutki niedoboru i nadmiaru
• Ksylitol - naturalny słodzik o niskim indeksie glikemicznym
• Erytrytol - słodzik bez kalorii. Czy jest bezpieczny dla twojego zdrowia?
• Sacharoza - słodki składnik twojej diety. Czy powinieneś ją ograniczyć?
• Fruktoza - słodsza alternatywa dla cukru. Czy jest zdrowa?
• Co to jest glukoza - Dlaczego jest niezbędna dla organizmu?
• Kofeina - wszystko co powinieneś o niej wiedzieć!