13.03.2024

Karczochy: co je wyróżnia?


Słyszałeś dużo dobrego na temat tych produktów? Chcesz się jednak upewnić? Czym są zatem karczochy? Czy warto je stosować z punktu widzenia zdrowotnego? A może to strata czasu oraz pieniędzy? Poznaj kluczowe wiadomości! Dzięki nim łatwiej będzie Ci zdecydować, czy warto rzeczywiście zdecydować się na karczochy!

Co to są karczochy?

Jakie są elementarne informacje na temat karczochów, które warto zapamiętać raz na zawsze? To wieloletnia roślina. Pochodzi z regionu śródziemnomorskiego. Karczochy są przydzielone do rodziny astrowatych. Ciekawostką jest to, że są one jednymi z najstarszych warzyw uprawianych przez ludzi. Ich historia jest zatem naprawdę bardzo bogata!

Czytając rozmaite artykuły można natknąć się na nazwę "artyszok". Tak właśnie dawniej nazywano karczochy. Specjaliści dostrzegają, że właściwości tych warzyw były zaś wykorzystywane m.in. w medycynie ludowej. Szczególnie pod kątem rozwiązywania problemów z układem trawiennym.

Uwagę tym warzywom - w swoich utworach - poświęcił np. Teofrast z Eresos (w IV wieku p.n.e.). Co istotne, był to grecki uczony. Teofrast z Eresos mógł pochwalić się przyjaźnią z samym Arystotelesem. Wielu ekspertów uważa go za jego następcę!

W czasach starożytnych karczochy były stosowane jako antidotum pod kątem poprawy funkcjonowania wątroby i nerek.

Gdzie przede wszystkim są uprawiane na co dzień te warzywa? Szczególnie w krajach basenu Morza Śródziemnego. Ale nie tylko. Okazuje się, że karczochy można spotkać także w rozmaitych krajach Ameryki Południowej, Azji, Egipcie, a nawet na Wyspach Kanaryjskich.

Jak to jest zaś z Polską? W naszym kraju nie ma idealnych warunków atmosferycznych, aby uprawiać te warzywa na szerszą skalę. Eksperci zauważają jednak, że mimo wszystko pojawiają się uprawy amatorskie.

Nie da się ukryć, że w wielu rozmaitych państwach karczochy są naprawdę bardzo często stosowane na co dzień. W Polsce te warzywa jeszcze nie są aż tak bardzo popularne. Faktem jest jednak to, że zainteresowanie nimi rośnie. Szczególnie że są one uniwersalne i bardzo zdrowe.

Co się jednak do tego przyczynia? Duża zawartość cennych substancji odżywczych. W składzie nie brakuje m.in. rozmaitych witamin i składników mineralnych. Jeśli zatem zastanawiasz się, co wprowadzić do swojego menu, aby było zdrowiej, to weź pod lupę właśnie m.in. karczochy.

Studentka dietetyki słucha wykładu o karczochach.

Karczochy: kiedy warto stosować?

Z czego składają się karczochy? Są to m.in.: białko, tłuszcze, węglowodany, błonnik, witaminy (np. witamina C), czy składniki mineralne (np. wapń, żelazo, magnez, potas, cynk). Szczególnie istotna jest cynaryna.

Zaraz po kolei omówimy najważniejsze właściwości. Okazuje się, że karczochy wspierają proces odchudzania. W końcu są to produkty cechujące się niską kalorycznością. Mogą być zatem spożywane w dość dużych ilościach (oczywiście, nie można przekraczać rekomendowanych dawek).

Dzięki temu np. diety pudełkowe (odchudzające) są bardziej urozmaicone. Doświadczeni dietetycy i kucharze (tacy zaś pracują w naszej firmie cateringowej) wiedzą zaś, jak umiejętnie wkomponować karczochy. Aby było nie tylko zdrowo, ale również smacznie.

Dodatkowo w omawianych dzisiaj produktach znajduje się błonnik. Ten składnik jest wyjątkowo cenny. Załóżmy, że ktoś jest na diecie odchudzającej. Błonnik sprawia, że taka osoba o wiele szybciej odczuwa sytość. W efekcie ma o wiele mniejszą ochotę np. na niezdrowe przekąski pomiędzy jednym, a drugim posiłkiem.

Na co jeszcze można liczyć? W tych warzywach znajduje się inulina. To istotny składnik. Dlaczego? Nie ulega ona procesom trawienia w jelicie cienkim człowieka. Dodatkowo wykazuje się cechami prebiotycznymi. W rezultacie można liczyć m.in. na sprawniejsze działanie przewodu pokarmowego.

Chcesz zadbać o lepsze funkcjonowanie wątroby? Obecnie masz z nią pewne kłopoty? A może interesuje Cię przede wszystkim działanie prewencyjne? Warto zaznaczyć, że karczochy dobrze się do tego nadają. W końcu wyróżniają się właściwościami ochronnymi.

Masz problem z cholesterolem? Lekarz ciągle upomina Cię, że jego poziom jest zbyt wysoki? Stosowanie karczochów przyczynia się do redukcji, co jest korzystne z punktu widzenia zdrowia. Spożywanie karczochów zapobiega też miażdżycy. Należy wspomnieć, że zmiany w tym kontekście przede wszystkim pojawiają się w tętnicach dużego układu krążenia.

Ważne jest również stymulowanie wydzielania żółci. Tak samo, jak wspomaganie jej przepływu pod kątem dróg żółciowych.

Eksperci zwracają uwagę na właściwości antybakteryjnie i przeciwwirusowe. Sprawa jest zatem prosta. Jeśli chcesz rzadziej "łapać" rozmaite infekcje, to warto zastanowić się nad wprowadzeniem tych warzyw do codziennej rzeczywistości.

Już od dawna karczochy były uważane za fajny środek w kontekście problemów z układem pokarmowym. Nie inaczej jest teraz. Są one polecane pod kątem zespołu jelita drażliwego i zaburzeń trawienia.

Istotne są też cechy antyoksydacyjne (to możliwe dzięki takim składnikom, jak np. wspomniana już cynaryna, kwercetyna, czy rutyna). Dlaczego? Zawarte w karczochach składniki eliminują m.in. nadmiar wolnych rodników. Jest to zaś istotne z kilku powodów. Po pierwsze, możesz liczyć na spowolnienie procesów starzenia się organizmu. Po drugie, na zredukowanie ryzyka wystąpienia wielu groźnych chorób. Gra jest naprawdę "warta świeczki", ponieważ chodzi m.in. o nowotwory.

Jeśli chorujesz na cukrzycę, to nie zapominaj o karczochach. Co ważne, zawierają one inulinę, która przyczynia się do zachowania prawidłowego poziomu cukru we krwi.

Kobieta rozmawia ze swoją koleżanką na temat właściwości karczochów.

Karczochy: skutki nadmiaru

Mamy tutaj dwie informacje. Jedna jest dobra, a druga trochę gorsza. Zaczniemy od tej pierwszej! Na szczęście karczochy rzadko kiedy powodują jakieś efekty uboczne. Niemniej jednak czasami one występują, dlatego trzeba być ostrożnym.

O czym pod żadnym pozorem nie możesz zapominać? O stosowaniu odpowiednich dawek. Szczególnie czujne muszą być osoby, które dopiero zaczynają wprowadzać te warzywa do swojej diety. Dobrze byłoby "wystartować" od mniejszych dawek, a potem krok po kroku je zwiększać. Rzecz jasna, jeśli organizm nie będzie się w żaden sposób przed tym "buntował".

Z jakimi ewentualnie problemami należy się liczyć? Są to chociażby reakcje alergiczne. Czasami występują także m.in.:

  • bóle brzucha
  • bóle głowy
  • biegunki
  • utrata apetytu
  • wzdęcia
  • gazy
  • "przelewanie w żołądku"
Mężczyzna słucha audycji radiowej na temat karczochów.

Karczochy: jakie są przeciwwskazania do stosowania?

Co polecamy ze swojej strony? Załóżmy, że nigdy wcześniej nie jadłeś karczochów. A teraz przeczytałeś dzisiejszy poradnik i zamierzasz je stosować na co dzień. Super. Dobrze byłoby jednak wcześniej skontaktować się z lekarzem i/albo dietetykiem. Takie konsultacje mogą Ci jedynie pomóc. M.in. sprawdzisz, czy nie ma żadnych przeciwwskazań w Twoim przypadku.

Na pewno ostrożne powinny być kobiety w ciąży. "Błogosławiony stan" to okres podwyższonego ryzyka. W teorii nie ma żadnych badań, które jasno pokazywałyby, że nie można jeść karczochów w ciąży itd. Warto jednak na nie uważać. Podobnie jest w czasie karmienia piersią. Konsultacja lekarska jest zatem w takich sytuacjach obligatoryjna!

Kto jeszcze powinien zachować czujność? Osoby z kamieniami żółciowymi lub zmagające się z niedrożnością dróg żółciowych itp.

Chorujesz na coś innego? Zażywasz przeróżne leki? Dla własnego bezpieczeństwa spytaj się lekarza, czy regularne stosowanie karczochów będzie dla Ciebie bezpieczne.

Lekarz pokazuje pacjentowi grafikę z przeciwwskazaniami do stosowania karczochów.

Karczochy w zestawach pudełkowych

Bez trudu można zaobserwować, że diety pudełkowe są coraz popularniejsze. Niczym grzyby po deszczu powstają nowe podmioty cateringowe. Nie ma tutaj przypadku. Wszak ludzie wiedzą, że dzięki dobrze dopasowanym cateringom dietetycznym można zadbać o zdrowie, sylwetkę i świetne samopoczucie.

Nasza firma FitApetit nie narzeka na brak zainteresowania. Nawet biorąc pod uwagę to, że konkurencja jest naprawdę liczna. Dlaczego mamy coraz większe grono zadowolonych klientów? Bo do każdej czynności podchodzimy profesjonalnie.

Wiele osób zastanawia się, czy stosujemy karczochy. Tak naprawdę to zależy od konkretnego przypadku. Załóżmy, że chcecie zdecydować się (wraz z kolegą) na nasze usługi.

Ty możesz spożywać karczochy. A kolega nie. Co to oznacza? W zestawach pudełkowych dla Ciebie może pojawiać się to warzywo. A w przypadku Twojego kolegi nie (oczywiście pamiętamy o tym).

Kucharz przygotowuje diety pudełkowe z karczochami.

Karczochy: podsumowanie wiadomości

To wieloletnia roślina pochodząca z regionu śródziemnomorskiego. Jest znana już od tysięcy lat!

Karczochy są jednymi z najstarszych warzyw i należą do rodziny astrowatych. Kiedyś opisywał je nawet Teofrast z Eresos (uczeń, przyjaciel i następca Arystotelesa).

Gdzie są uprawiane karczochy? Przede wszystkim w krajach basenu Morza Śródziemnego.

Te coraz popularniejsze warzywa zawierają m.in.: witaminy (np. witamina C), składniki mineralne (np. wapń i żelazo), białko, tłuszcze, węglowodany, czy błonnik. Bardzo istotna jest tutaj cynaryna.

Kiedy pomagają te warzywa? Pod względem odchudzania, lepszego działania przewodu pokarmowego i optymalnego poziomu cholesterolu. Wykazują się właściwościami chroniącymi wątrobę i antyoksydacyjnymi (w efekcie nadmiar wolnych rodników jest eliminowany). Są także polecane cukrzykom.

Skutki uboczne (związane ze spożywaniem karczochów) występują rzadko. Jeśli już się pojawiają, to chodzi np. o reakcje alergiczne, utratę apetytu, bóle brzucha i głowy, biegunki, gazy i wzdęcia.

Przeciwwskazania? Uważać muszą osoby zmagające się np. z niedrożnością dróg żółciowych itp.

W cateringach dietetycznych znajdują się karczochy. Tak wkomponowane, aby zadbać o skuteczność zestawów pudełkowych, zdrowie i walory smakowe.

Bibliografia:

  1. Ben Salem, M., & Affes, H. (2015). Artichoke leaf extract for treating hypercholesterolaemia. Cochrane Database of Systematic Reviews, (3), CD003335.
  2. Rondanelli, M., Giacosa, A., Opizzi, A., Faliva, M. A., & Monteferrario, F. (2013). Beneficial health effects of a natural artichoke extract supplementation (Cynara scolymus): a randomized, placebo-controlled, clinical trial in healthy volunteers. Phytotherapy Research, 27(5), 737-741.

Autor: Dietetyk kliniczny FitApetit

Skorzystaj z oferty FitApetit

Czytaj więcej:

Dieta dopasowania do Twoich potrzeb

Wybierz stałą dietę lub skomponuj swoje menu, wybór należy do Ciebie.

Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz samodzielnie określić warunki przechowywania lub dostępu plików cookie w Twojej przeglądarce.